Kilka dni temu – 24/04/2024 r. – dzięki uprzejmości p. Katarzyny Łapacz miałem przyjemność skorzystać z dobrodziejstwa medycyny chińskiej. Od kilku dni mój kciuk w prawej ręce atakował zastrzał. Nad samą chorobą nie będę się rozpisywać bo informacje o niej można znaleźć w Internecie.
Dobrodziejstwem tym dla mnie okazała się hirudoterapia. Przekładając na polski – stawianie pijawek. Hirudoterapia jest jedną z najstarszych terapii znanych ludzkości. Przeżywa obecnie swój renesans, nic dziwnego – działa lepiej niż antybiotyk. W starożytnym Egipcie pijawek używano do usuwania „zepsutej krwi”. W pismach chińskich i arabskich opisuje się je jako panaceum na wszystkie choroby. W średniowieczu przystawiano je na całe ciało, nie wyłączając dziąseł, nosa oraz części intymnych. W XVIII i XIX w. we Francji i Anglii do celów medycznych zużywano rocznie ok. 80 mln pijawek.
Współcześnie wraca się do terapii pijawkami ponieważ jest najsilniejszym lekiem poprawiającym układ krwawienia człowieka.
Co takiego w sobie mają pijawki, że są tak skuteczne? W ślinie pijawki znajduje się ok. 200 substancji leczniczych. Najważniejsza z nich to hirudyna. Jest ona naturalnym antybiotykiem, jednym z najlepszych znanych w medycynie leków przeciwzakrzepowych, chloromycetyna posiadająca bardzo silne działanie przeciwbakteryjne, histamina, rozszerzająca naczynia krwionośne oraz substancje antynowotworowe, które przenikają do organizmu człowieka w trakcie zabiegu. Często już po kilku zabiegach znikają hemoroidy, żylaki, obrzęki, czyszczą się ropiejące rany.
Inne związki, które produkują pijawki to:
bdelina – jest inhibitorem proteaz takich jak trypsyna, chymotrypsyna i plazmina, które są czynnikami stanów zapalnych i ich rozprzestrzeniania się w tkankach. Występuje przynajmniej w dwóch odmianach jako bdelina A i bdelina B.
hirustazyna – jest kolejnym zidentyfikowanym niedawno antykoagulantem produkowanym przez Hirudo medicinalis. Należy do związków organicznych zaliczanych do rodziny antystazyn.
gilantyna – wyizolowana zostala z gruczołów ślinowych pijawki Haementeria ghilianii. Jest białkiem zawierającym duże ilości siarki. Działa jako antykoagulant i silny lek antyprzerzutowy.
apyraza jest potężnym enzymem upłynniającym krew (zmniejszającym jej lepkość).
englina jest silnym środkiem przeciwzapalnym (inhibitorem czynnikiem stanów zapalnych) oraz bardzo aktywnym antyutleniaczem.
hementyna jest fibrynogenolitycznym enzymem zdolnym zapobiegać krzepnięciu krwi oraz rozkładać (inkoagulować) utworzone już zakrzepy.
destabilaza jest fermentem charakteryzującym się silnym działaniem przeciwagregacyjnym powodującym rozkładanie zakrzepłej krwi, co otwiera nowe drogi i możliwości dla hirudoterapii. Destabilaza zawiera także unikatową substancję niskocząsteczkową prostaglandynę (podobną do prostacycliny). Utrzymuje ona w dobrym stanie (regeneruje) naczynia krwionośne, przewód pokarmowy oraz reguluje poziom cukru we krwi. Najbardziej tajemniczym w działaniu prostaglndyny jest „samoregulacja” ciśnienia krwi. Jest jest ono za niskie zostaje podwyższone, jeśli natomiast jest zbyt wysokie zostaje automatycznie obniżone do stanu optymalnego. Nie jest jeszcze w sposób ostateczny wyjaśniony mechanizm tego działania i jest on przedmiotem usilnych dociekań naukowych.
hialuronidaza jest substancja o podwójnym działaniu. Jest silnym antybiotykiem oraz czynnikiem umożliwiającym szybkie przenikanie przez błony komórkowe sąsiadujących ze sobą komórek i tkanek ciał.
lipazy i esterazy to substancje powodujące rozkład tłuszczy.
antyelastaza ogranicza działania elestaz, to jest fermentów, które degradują skórną elastynę.
substancje znieczulające – niezidentyfikowane bliżej, silne czynniki przeciwbólowe.
neurotransmitery – związki biochemiczne regulujące przepływy impulsów elektrycznych w komórkach nerwowych. Należą do nich dopanina, serotonina, acetylocholina oraz enkepfalina. Mają one duży wpływ na ograniczenia w odczuwaniu bólu oraz zmiany w zachowaniu polegające na uwolnieniu od niepokoju, bądź depresji, wywoływaniu snu a także potężnych emocjonalnych i czuciowych doświadczeń, ale bez behawioralnego pobudzenia, psychozy lub obłędu spowodowanego przez narkotyki typu LSD czy amfetaminę.
Ciekawym faktem może być, że obecnie wyróżniamy ok. 650 gatunków pijawek. Należą one do gatunku pierścienic. W medycynie wykorzystuje się pijawki lekarskie (Hirudo medicinalis).
Wyróżnia się:
Pijawki lekarskie apteczne (hirudo medicinalis officinalis) posiadająca na dole strony grzebietowej dwie linie w kolorze oranżowym z równocześnie powtarzającymi się rozszerzeniami. Strona brzuszna tej pijawki ma kolor oliwkowo – zielony z czarnymi paskami po bokach.
Pijawka lekarska lecznicza (hirudo medicinalis medicinalis) posiadająca na stronie grzbietowej cztery parzyście położone linie z powtarzającymi się rozszerzeniami wypełnionymi czarnymi punktami w formie kropli,
Pijawka lekarska orientalna (hirudo medicinalis orientalis) barwy ciemno zielone z czterema liniami koloru oranżowego pokrytymi równomiernie czarnymi czworobocznymi punktami. Brzuszek tej pijawki jest czarny (ciemny) pokryty równomiernie zielonymi punktami. Ta pijawka w Polsce w środowisku naturalnym nie występuje.
Kilka osób, które wiedziały, że skorzystałem z pijawek zapytało a jak to jest… czy to boli? Przecież ona musi się przyssać do naszej skóry. Pijawka posiada ok. 270 mikroskopijnej wielkości zębów i przegryza naszą skórę na ok. 1,5 milimetra. Wiele osób myśli, że ugryzienie pijawki jest bardzo bolesne. Mogę powiedzieć, że jest to nieprawda. Bardziej bolesne było nakłucie skóry igiełką w celu przyciągnięcia uwagi pijawki. Skubane uciekały ode mnie :P. Z tego co mi wiadomo inne osoby korzystające z tego typu metod nie odczuwały bólu. Dzieje się tak ponieważ pijawka w swojej ślinie posiada substancje znieczulające.
Wartym uwagi jest fakt, że pijawka wprowadza leki, które poprawiają krążenie i oczyszczają naczynia i komórki organizmu, likwiduje wspomniane już zakrzepy, procesy zapalne i obniża poziom cholesterolu. Działając na punkty biologicznie aktywne w odpowiednich miejscach i odpowiedniej kolejności zabiegi pijawkami oceniane są znacznie przewyższające działania akupunktury.
Jak działają pijawki?
Ważnym momentem w procesie działania pijawek jest ich przekłucie się przez skórę (ukłucie, ból) – zasada akupunktury. Podrażnienie odpowiednich receptorów nerwowych w skórze człowieka daje odpowiedni sygnał do mózgu „mobilizując” go do działania mającego zapobiec bądź zwalczyć patologię.
Po przekłuciu skóry zaczynają uwalniać się do krwioobiegu substancje chemiczne o działaniu leczniczym, które syntetyzują w swoim ciele. Takich biologicznie czynnych substancji wyizolowano do tej pory ponad 150 rodzajów. Najlepiej poznaną substancją jest hirudyna. Ma on bardzo silne działanie (wielokrotnie silniejsze od najczęściej stosowanej heparyny). przeciwzakrzepowe i antykoagulacyjne. Oprócz tej sztandarowej substancji gruczoły ślinowe zawierają inne substancje o których była mowa w tekście wcześniej. Dość dokładnie poznane jest działanie substancji przeciwbólowych, przeciwzapalnych, znieczulających, regulujących ciśnienie tętnicze krwi, a nawet antybiotyków, które składają się na aptekę mieszczącą się w ciele pijawki lekarskiej.
Działając jak rodzaj pompy pijawki mobilizują do pracy cały układ krążenia człowieka jednocześnie aktywizując siły obronne do walki z procesem chorobowym.
Pijawka lekarska jest antidotum nie tylko na „skutek” choroby, ale też na jej „przyczynę”. Nie stanowi ona panaceum na wszystkie choroby, ale regulując układ krążenia człowieka skutecznie leczy lub wspomaga leczenie wielu stanów chorobowych.
Według tradycyjnej medycyny ludowej, w całym procesie hirudoterapeutycznym należy zastosować tyle pijawek, aby na 1 kg masy ciała chorego przypadała jedna pijawka. Współcześnie uważa się, że do ilości tych należy podchodzić z dużą rezerwą (w rzeczywistości wystarcza o wiele mniej pijawek) i w ogólnym zapotrzebowaniu na pijawki, należy brać pod uwagę płeć, wiek, rodzaj schorzenia i jego zaawansowanie, okres trwania choroby, temperament pacjenta, budowę jego ciała, psychiczne nastawienie do terapii pijawkowej, a nawet tak pozornie odległe czynniki jak porę roku, warunki pogodowe itp.
W jednym seansie terapeutycznym przystawia się jednorazowo 2, 3, 5, 7 lub 9 pijawek (bardzo rzadko 10 lub 20 szt.) w 3 do 5 dniowych odstępach czasu. Jeden seans terapeutyczny trwa od 15 do 90 minut (przeciętnie 45 minut) i zależy głównie od płci, wieku, oraz miejsca postawienia pijawek. Jeśli jest to uzasadnione rodzajem schorzenia oraz jego ciężkością, a przede wszystkim postępami w przebiegu leczenia, to za jakiś czas (3 do 6 miesięcy), sesję terapeutyczną powtarza się (2 do 3 razy), ponownie ustalając dla danego pacjenta i każdej kolejnej sesji, niezbędną ilość przystawianych pijawek, czas przerw pomiędzy sesyjnych oraz długość trwania każdej sesji. W indywidualnych bądź skrajnych przypadkach, prowadzenie hirudoterapii może różnić się w sposób diametralny od podanych powyżej zasad ogólnych.
Pijawki sprawdzają się w leczeniu:
- choroby nerek,
- żylaków,
- zakrzepowego zapalenia żył,
- trudno gojących się ran,
- zaburzenia przemiany materii,
- rwy kulszowej,
- obrzęków powypadkowych,
- chorób kręgosłupa,
- zapalnych chorób skóry,
- chorób kobiecych,
- chorób i bóli serca,
- nadciśnienia,
- chorób płuc i oskrzeli,
- ciśnienia dna oka,
- chorób przewodu pokarmowego,
- marskości wątroby,
- chorób wątroby,
- nerwicy,
- alergii,
- wrzodów żołądka i dwunastnicy,
- wysokiego cholesterolu,
- prostaty,
- zatrucia organizmu,
- chorób skóry,
- hemoroidów,
- impotencji,
- obrzęków i opuchlizn,
- migren,
- bóli i zawrotów głowy,
- szumach usznych,
- opadających policzków,
- opadających powiek i brwi,
- bruzd idących od nosa w dół,
- bruzd na brodzie,
- zmarszczek.
O czym pamiętać udając się na zabieg stawiania pijawek?
- Przystawiać pijawki może tylko hirudoterapeuta.
- Przed zabiegiem nie powinno się korzystać z używek – papierosów, kawy, alkoholu oraz perfum.
- Ciało powinno być czyste.
- Przed i po zabiegu powinieneś zmierzyć sobie ciśnienie. Pamiętaj, że po zwłaszcza po pierwszym zabiegu mogą wystąpić zawroty głowy, osłabienie oraz obniżenie ciśnienia krwi.
- Zabieg powinien być przeprowadzany w warunkach aseptycznych. Przystawiający pijawki powinien mieć rękawiczki ochronne.
- Po zabiegu nie powinno się rozdrapywać pozostawionej przez pijawkę ranki.
- W czasie pierwszych 24 h po zabiegu nie powinno się moczyć ranki oraz powinno ją chronić się przed potem.
- Pijawki najlepiej przystawiać przed snem.
- Przez 2-3 dni nie powinno uprawiać się intensywnych sportów.
- Na dobę przed zabiegiem oraz dzień po nim nie powinno spożywać się alkoholu, kawy oraz mocnej herbaty. Używki te mogą powodować dodatkowe rozszerzanie naczyń krwionośnych, co w skojarzeniu z zabiegiem hirudoterapii, może okazać się szkodliwe. Jest to szczególnie istotne u osób z niskim ciśnieniem krwi. Można natomiast bezpośrednio po seansie wypić lampkę czerwonego wina.
- Jeśli hirudoterapeutą jest kobieta, nie powinna ona przybliżać się do pijawek ani przeprowadzać seansów hirudoterapeutycznych podczas występującego u niej okresu menstruacyjnego.
Korzystając z terapii pijawkami warto mieć na uwadze przeciwwskazania do jej stosowania. Należą do nich:
- Ciąża – substancje zawarte w ślinie pijawki mogą mieć wpływ na rozwój ciąży doprowadzając w skrajnych przypadkach do poronienia.
- Hemofilia.
- Silna anemia.
- Hipotonia – gdy ciśnienie krwi wynosi 60/80 lub mniej. Po zabiegu u takich pacjentów może dojść do zawrotów głowy oraz osłabienia ogólnego.
- Dzieci poniżej 10-ego roku życia. Wyjątek mogą stanowić tylko przypadki replantacji.
- Z dużą ostrożnością zabiegom hirudoterapii powinny poddawać się osoby z alergiami gdyż mogą one być uczulone na hirudozwiązki. U takich pacjentów przy pierwszym seansie przystawiamy maksymalnie 1 – 2 pijawki i obserwujemy reakcję: jeśli w 3 – 4 dniu po postawieniu wokół miejsca postawienia utrzymuje się zaczerwienienie o średnicy powyżej 4 cm, oznaczać to może uczulenie na pijawki i takiej osobie nie należy pijawek stawiać.
- Zbyt krótki okres po leczeniu antykoagulenowym. Zabieg hirudoterapi w takim przypadku może być przeprowadzony dopiero po przerwie trwającej przynajmniej dwa tygodnie. W przeciwnym razie proces krwawienia z ranki gdzie przyssana była pijawka może trwać bardzo długo (nawet do 48 godzin).
Czy po pijawkach mogą pojawić się działania uboczne? Jak po każdej terapii mogą one wystąpić. Ważne jest postępowanie przed zabiegiem, stosowanie się do wytycznych. Jeśli wystąpiło silne swędzenie miejsca ukąszenia przez pijawkę należy je delikatnie przemyć spirytusem kosmetycznym. Wystąpić może również huśtawka ciśnieniowa, która z czasem minie.
Myślę, że warto korzystać z tego rodzaju terapii. Zwłaszcza, że medycyna tradycyjna atakuje nas dużą ilością chemii, która dosyć często może powodować większe objawy uboczne niż medycyna naturalna. Cieszę się, że miałem przyjemność skorzystać z pijawek. Sam zabieg nie jest bolesny. Może dla wielu osób być nieprzyjemny widok pijawki. Ale przy tym co one dobrego wnoszą do naszego organizmu, myślę, że warto się przełamać. Zabieg nie trwa długo. A korzyści z niego płynących jest wiele.
Podejmując decyzję o hirudoterapii warto miejsca w których będą przystawiane pijawki ogolić. Ponieważ potem niezbyt przyjemnie się odrywa plaster razem z owłosieniem. Coś o tym wiem… 🙂
Mam nadzieję, że wkrótce i ja będę mieć możliwość pomagać w ten sposób osobom, które będą tego potrzebować.
Jeśli już korzystałeś z hirudoterapii podziel się w komentarzu swoimi wrażeniami! A może chciałbyś się jeszcze czegoś dowiedzieć o niej? Pisz śmiało!